19 lipca br. wejdą w życie przepisy łagodzące zasady podatkowego rozliczania odpisów amortyzacyjnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, otrzymanych w drodze spadku lub darowizny.

Do końca 2017 r. środki trwałe i wartości niematerialne i prawne otrzymane w drodze darowizny lub spadkobrania można było amortyzować dla celów podatkowych od ich wartości rynkowej. Był to wyjątek od zasady, że otrzymane tytułem darmym aktywa nie mogą być amortyzowane podatkowo. Z wyjątku tego chętnie korzystali podatnicy, w szczególności przedsiębiorcy funkcjonujący w ramach firm rodzinnych. Ministerstwo Finansów uznało, że takie brzmienie przepisów jest wykorzystywane przez część podatników do przeprowadzania agresywnej optymalizacji podatkowej oraz stawia rodziny w pozycji bardziej uprzywilejowanej, niż osoby ze sobą niepowiązane (ta druga grupa musiała zapłacić podatek od otrzymanego aktywa i dopiero później aktywo to mogło być amortyzowane).

Nowelizacja z 27 października 2017 r. wprowadziła przepisy uniemożliwiające amortyzację jakichkolwiek środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie, jeżeli nabycie to nie stanowiło przychodu na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), było zwolnione z podatku na gruncie PIT, nabycie to korzystało ze zwolnienia na gruncie podatku od spadków i darowizn lub nabycie to stanowiło dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku. W uproszczeniu, osoby z tzw. zerowej grupy podatkowej ciągle mogły nie płacić PIT, ani podatku od spadków i darowizn z tytułu otrzymanych tytułem darmym środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, ale już nie miały prawa do zaliczania do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych.

Na skutek wspólnych działań m.in. Inicjatywy Firm Rodzinnych i Kancelarii Ożóg Tomczykowski podjętych jeszcze na początku tego roku, MF zobowiązało się do zmiany przepisów z mocą wsteczną, tj. ze skutkiem od 1 stycznia 2018 r. Przepisy, które mają wejść w życie 19 lipca br. są realizacją tamtej obietnicy Ministerstwa.

W zakresie spadku przywrócono przepisy funkcjonujące do końca 2017 r. – spadkobierca (najbliższa rodzina) nie płaci PIT, nie płaci podatku od spadków i darowizn i może wykazać koszt (poprzez odpisy amortyzacyjne) od wartości rynkowej aktywa, które otrzymał.

W zakresie darowizny wprowadzono zasadę, że obdarowany nie płaci PIT, nie płaci podatku od spadków i darowizn i może kontynuować dokonywanie odpisów amortyzacyjnych, których „nie dokończył darczyńca, pod warunkiem, że darczyńca wykorzystywał dane aktywo w swojej działalności gospodarczej i obdarowany będzie wykorzystywał dane aktywo w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

„Z korzyści, jakie niesie ze sobą ostatnia nowelizacja, nie skorzystają jedynie ci podatnicy, którzy otrzymają darowiznę aktywa niewykorzystywanego (kiedykolwiek) przez darczyńcę w działalności gospodarczej. W uproszczeniu, taka darowizna nadal nie będzie opodatkowana PIT w momencie jej otrzymania przez obdarowanego i nadal będzie zwolniona z podatku od spadków i darowizn (jeśli darczyńcą będzie osoba najbliższa) – podkreśla Adam Ossowski, doradca podatkowy z Kancelarii Ożóg Tomczykowski.

Jeśli jednak obdarowany postanowi wykorzystać otrzymane aktywo do prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, to nie będzie mógł zaliczać w koszty uzyskania przychodu odpisów amortyzacyjnych dokonanych od jego wartości początkowej – dodaje Ossowski.