Pozycja firm rodzinnych na rynku coraz pewniejsza
Raport KPMG w Polsce i Inicjatywy Firm Rodzinnych pt. „Barometr firm rodzinnych”
Większość badanych przez KPMG firm rodzinnych pozytywnie ocenia swoją sytuację ekonomiczną, planuje nowe inwestycje i nie ma problemów z dostępem do finansowania. Największym wyzwaniem dla biznesu rodzinnego pozostaje rynek pracy, a wciąż najbardziej oczekiwaną zmianą jest uproszczenie prawa podatkowego – wynika z trzeciej edycji badania przeprowadzonego przez KPMG w Polsce i siedemnastu innych krajach Europy.
Stabilna sytuacja ekonomiczna i pewniejsze perspektywy firm rodzinnych
57% polskich i 70% europejskich firm rodzinnych ocenia sytuację ekonomiczną swojej firmy w najbliższych miesiącach jako bardzo dobrą lub dobrą. Wyniki badania wskazują, że sytuacja w sektorze firm rodzinnych jest stabilna. Odsetek przedsiębiorców pozytywnie oceniających swoją kondycję ekonomiczną utrzymał się na takim samym poziomie w Polsce, co w pozostałych 17 państwach w Europie. Dodatkowo, udział firm negatywnie oceniających sytuację finansową po raz kolejny spadł. Na koniec 2014 roku wyniósł on jedynie 7% dla Polski i 5% dla krajów europejskich.
Podobnie sytuacja kształtuje się dla przychodów i zatrudnienia w sektorze firm rodzinnych. W odniesieniu do poprzedniej edycji badania zmalał udział firm, które zmniejszyły poziom przychodów i zatrudnienia na rzecz tych, które go zwiększyły lub utrzymały. W Polsce tylko 15% firm rodzinnych odnotowało spadek przychodów, podczas gdy pół roku temu wskazywała na to co czwarta firma. Redukcja zatrudnienia miała miejsce w co dziesiątym przedsiębiorstwie.
Tylko 45% polskich firm rodzinnych prowadzi działalność zagraniczną, podczas gdy w skali Europy odsetek ten wynosi aż 72%. To jeden z nielicznych parametrów, dla którego polskie przedsiębiorstwa tak znacznie odbiegają od średniej europejskiej. Można znaleźć wiele przyczyn tej sytuacji. Na pewno należą do nich brak odpowiedniej wiedzy na temat funkcjonowania rynków zagranicznych, czy możliwości i warunków sprzedaży konkretnych produktów i usług w innych państwach. Wiąże się to również z innymi obawami, które sprawiają, że przedsiębiorcy dużo pewniej czują się na rodzimym rynku i to właśnie w kraju chcą dalej rozwijać swoją działalność – komentuje Mirosław Grabarek, partner w dziale audytu w KPMG w Polsce.
Sytuacja na rynku pracy największym wyzwaniem firm rodzinnych
Aż 63% polskich firm rodzinnych obawia się obecnie coraz wyższych kosztów pracy (8% więcej, niż w poprzedniej edycji badania). Największy wzrost zanotowała coraz większa konkurencja w pozyskaniu wykwalifikowanej kadry ze strony innych firm. To druga istotna kwestia zarówno w Polsce, jak i w Europie. Dla wszystkich krajów europejskich objętych badaniem, największym wyzwaniem pozostaje spadek rentowności firmy, jednak powoli traci on na znaczeniu.
Pozyskanie pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami staje się coraz większym problemem w biznesie rodzinnym. Jest to odzwierciedleniem między innymi niekorzystnych zmian zachodzących na rynku pracy. Przy ograniczonej liczbie specjalistów z poszczególnych dziedzin, ich pozyskanie staje się dużym problemem, wpływającym na działalność biznesu rodzinnego – mówi Wojciech Stopka, partner w dziale audytu w KPMG w Polsce.
W tym obszarze szczególnym wyzwaniem wydaje się być pozyskanie do firm rodzinnych menedżerów najwyższego szczebla. Ten problem staje się coraz istotniejszy, gdyż dziś wiele firm założonych na początku lat 90. XX wieku zbliża się do etapu sukcesji, tj. do przekazania zarządu w ręce młodego pokolenia. Z badania KPMG wynika, że w ciągu najbliższych 12 miesięcy 39% firm rodzinnych w Polsce rozważa zmiany strategiczne, a najczęściej dotyczą one właśnie przekazania zarządzania firmą kolejnemu pokoleniu. Jednak 29% z nich planuje przekazać zarządzanie firmą osobie spoza rodziny, co może wskazywać na to, że młodzi ludzie niechętnie decydują się na przejęcie rodzinnego biznesu. Zatem wiele firm rodzinnych będzie zmuszone poszukiwać zarządów spoza rodziny. To szczególnie trudny problem, bo dostępni na rynku menedżerowie najczęściej nie zdają sobie sprawy z wartości, jakimi kierują się firmy rodzinne, ani też z wagi, jaką do tych wartości przykładają – komentuje Andrzej Blikle, prezes stowarzyszenia Inicjatywa Firm Rodzinnych.
Dostęp do finansowania nie stanowi bariery dla polskich firm rodzinnych
Badanie KPMG pokazuje, że tylko 13% polskich firm rodzinnych miało problemy z uzyskaniem finansowania w ciągu ostatnich sześciu miesięcy. Oznacza to spadek o połowę, bo w poprzedniej edycji badania na takie problemy wskazywało aż 26% przedsiębiorców w Polsce. Pod tym względem sytuacja w Polsce okazuje się bardziej sprzyjająca, gdyż wśród firm ze wszystkich badanych państw, problemy z uzyskaniem finansowania miała co piąta. Jeśli już polskie przedsiębiorstwa rodzinne mają problemy z pozyskaniem środków finansowych, to najczęściej skutkuje to trudnościami w realizacji nowych inwestycji (78%), problemami w działalności operacyjnej (56%) i trudnościami w zarządzaniu gotówką (50%).
W ocenie przedstawicieli polskich firm rodzinnych najatrakcyjniejszą formą finansowania pozostaje kapitał własny – twierdzi tak 39% badanych. W skali Europy obecnie za najatrakcyjniejsze źródło finansowania został uznany kredyt bankowy, na który wskazało aż 47% badanych.
Rekordowo niskie stopy procentowe sprawiają, że finansowanie za pomocą kredytów staje się bardziej atrakcyjne niż dotychczas. Zostało to zauważone przez firmy rodzinne w Europie, które właśnie to źródło finansowania uznały za najkorzystniejsze. Jednak polscy przedsiębiorcy wciąż tradycyjnie stawiają na kapitał własny – mówi Mirosław Grabarek, partner w dziale audytu w KPMG w Polsce.
Firmy rodzinne oczekują uproszczenia przepisów podatkowych
Obecnie firmy rodzinne w Polsce oczekują przede wszystkim uproszczenia przepisów podatkowych (wskazało na nie 58% respondentów) i niższego poziomu opodatkowania (50%). Chociaż dla firm europejskich te kwestie podatkowe również wymagają zmian (odpowiednio 42% i 43%), to obecnie najbardziej potrzebną zmianą są dla nich elastyczniejsze przepisy dotyczące rynku pracy (50%) i zminimalizowanie przeszkód administracyjnych (49%).
Polscy przedsiębiorcy wciąż oczekują usprawnień prawa podatkowego. Chodzi przede wszystkim o bardziej przejrzyste przepisy, niepozostawiające pola do różnych interpretacji, jak ma to miejsce obecnie. Różne interpretacje wydawane w podobnych sprawach i częste zmiany w przepisach sprawiają, że osoba prowadząca firmę nawet po wielu latach działalności może mieć problemy z zarządzaniem kwestiami podatkowymi – mówi Andrzej Bernatek, partner w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce.
Pełną wersję raportu w wersji elektronicznej można pobrać tu: LINK DO RAPORTU
****
O RAPORCIE:
Raport KPMG „Barometr firm rodzinnych” jest trzecią edycją europejskiego raportu KPMG przeprowadzanego w wybranych krajach Europy. W tym roku po raz drugi udział w badaniu wzięły również polskie firmy rodzinne. Celem badania było poznanie specyfiki działalności firm rodzinnych – problemów, jakie napotykają, zmian, których oczekują, oraz strategii, które wdrażają w swoich przedsiębiorstwach. „Barometr firm rodzinnych” w Europie przeprowadzano metodą wywiadów internetowych (CAWI, ang. Computer Assisted Web Interview) w dniach 15 września – 20 października 2014 roku. Zebrano 878 odpowiedzi, z czego 144 pochodziło z Polski. W europejskiej części badania analizie poddano odpowiedzi z następujących krajów: Austrii, Belgii, Bułgarii, Cypru, Finlandii, Francji, Niemiec, Grecji, Węgier, Irlandii, Włoch, Malty, Polski, Portugalii, Rumunii, Hiszpanii, Holandii, Wielkiej Brytanii. Polska edycja publikacji powstaje we współpracy z Inicjatywą Firm Rodzinnych.
****
O KPMG:
KPMG to międzynarodowa sieć firm świadczących usługi z zakresu audytu, doradztwa podatkowego i doradztwa gospodarczego. KPMG zatrudnia ponad 155 000 pracowników w 155 krajach. Niezależne firmy członkowskie sieci KPMG są stowarzyszone z KPMG International Cooperative („KPMG International”), podmiotem prawa szwajcarskiego. Każda z firm KPMG posiada odrębną osobowość prawną. W Polsce KPMG działa od 1990 roku. Obecnie zatrudnia ponad 1200 osób w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Katowicach i Łodzi. Więcej na stronie www.kpmg.pl.
****
O IFR:
Inicjatywa Firm Rodzinnych jest stowarzyszeniem zarejestrowanym na początku 2008 roku z siedzibą w Warszawie. Celem stowarzyszenia jest rozwój i integracja społeczności firm rodzinnych w Polsce, a także krzewienie idei państwa prawa, etyki w biznesie i gospodarki wolnorynkowej. IFR ma obecnie około 300 członków, lokalnie działają 3 koła IFR: w Krakowie, Wrocławiu i Warszawie. Stowarzyszenie realizuje projekty szkoleniowe oraz współpracuje z Kancelarią Prezydenta RP m.in. w obszarze promowania przedsiębiorczości rodzinnej, a także stwarzania przez firmy przyjaznej atmosfery dla rodzin pracowników. IFR wpółpracuje też z Rzecznikiem Praw Obywatelskich oraz Ministerstwem Gospodarki. Wydawca dwumiesięcznika „Relacje. Magazyn Firm Rodzinnych”. Więcej informacji na firmyrodzinne.pl i firmyrodzinne.eu.
****
Kontakt dla mediów:
Krzysztof Krzyżanowski, e-mail: [email protected], tel.: (22) 528 11 14 lub 508 047 582
Monika Muracka, e-mail: [email protected], tel.: (22) 528 11 15 lub 734 160 177
Marta Tyszer, e-mail: [email protected], tel. (22) 528 14 04 lub 664 718 613
Maria Adamska, e-mail: [email protected], tel.: 607 245 561