Stowarzyszenie IFR aktywnie uczestniczy w konsultacjach społecznych oraz procesach legislacyjnych ustaw i projektów, które mają bezpośredni wpływ na polską gospodarkę i działanie polskich firm rodzinnych. Poniżej znajdziecie Państwo informacje o naszych aktualnych inicjatywach.
| FUNDACJA RODZINNA | WESZŁA W ZYCIE (22 MAJA 2023) |
Z dniem 22 maja 2023 roku ustawa oficjalnie weszła w życie. Od tego momentu można powoływać do życia i rejestrować fundacje rodzinne. To nowa forma prawna, która pozwala przedsiębiorcom rodzinnym lepiej zabezpieczyć swój majątek i zapewnić ciągłość działania swoich firm.
Cieszymy się, że rozwiązanie, o którego wprowadzenie w Polsce Inicjatywa Firm Rodzinnych zabiegała 10 lat, stało się rzeczywistością!
Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o tym jak powstawała polska ustawa zapraszamy do lektury artykułu Jak powstawała fundacja rodzinna? | Tomasz Budziak o 10-letniej drodze do fundacji rodzinnej, który znajdziecie także na łamach 51. numeru Magazynu Firm Rodzinnych RELACJE.
| USTAWA O FUNDACJI RODZINNEJ W SKRÓCIE |
Kto i w jakim celu zakłada fundację rodzinną? – Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej. Fundację rodzinną może założyć osoba fizyczna lub wiele osób. Moze ona także zostać ustanowiona w testamencie.
Kto może zostać beneficjentem fundacji rodzinnej? – Ustawa wskazuje trzech beneficjentów fundacji rodzinnej. Po pierwsze może być to osoba fizyczna (np. osoba z rodziny fundatora), po drugie organizacja pozarządowa prowadząca działalność pożytku. Trzecim wymienionym beneficjentem jest sam fundator. Zakres przysługujących im uprawnień wskazuje statut fundacji rodzinnej.
Pełną treść ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej znajdziecie w Internetowym Systemie Aktów Prawnych.
Zaraszamy również do obejrzenia cyklu filmów edukacyjno-informacyjnych, w których specjaliści z kancelarii Grabowski i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych (partner strategiczny IFR) opowiadają o zasadach działania fundacji rodzinnej. Więcej filmów znajdziecie na kanale YouTube Kancelarii
Po wielu latach prac i oczekiwań środowiska biznesu rodzinnego przyszedł dzień, którego znaczna część przedsiębiorców rodzinnych wyczekiwała od dłuższego czasu. 26 stycznia 2023 r. Sejm przyjął i uchwalił ustawę o fundacji rodzinnej przyjmując zdecydowaną większość poprawek zgłoszonych przez Senat.
Oznacza to, że do pierwotnego projektu dodano m. in. przepisy dotyczące uprawnień fundatora i beneficjentów do kierowania do organów fundacji uwag, opinii lub zaleceń oraz zobowiązujące Radę Ministrów do rewizji przepisów dotyczących fundacji rodzinnej w terminie 3 lat od jej wejścia w życie.
Nieliczne odrzucone przez Sejm poprawki Senatu miały charakter przede wszystkim podatkowy i dotyczyły kwestii:
- możliwości korzystania z opodatkowania tzw. estońskim CIT-em przez spółki, których udziałowcami staną się fundacje rodzinne (wciąż wyłącznie dla podmiotów, których udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne),
- zwolnienia fundacji rodzinnej z podatku od przychodów z budynków,
- repatriacji kapitału, czyli preferencji podatkowych związanych z wnoszeniem do polskiej fundacji rodzinnej mienia uprzednio wniesionego do fundacji zagranicznej założonej poza granicami RP,
- wyłączenia prawa pierwokupu KOWR w zakresie przenoszenia akcji lub udziałów spółek, które posiadają nieruchomości rolne w sytuacji ich przenoszenia do fundacji rodzinnej.
Powyższe nie zmienia faktu, że fundacja rodzinna w obecnym kształcie powinna być dla przedsiębiorców atrakcyjnym narzędziem w budowaniu wielopokoleniowych biznesów rodzinnych.
Ustawa została skierowana do podpisu Prezydenta RP i wejdzie w życie 3 miesiące po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Autor tekstu: Zespół kancelarii Grabowski i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych
12 stycznia 2023 roku Senat Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił szereg poprawek do ustawy o fundacji rodzinnej. Poprawek, nad których przyjęciem albo odrzuceniem będzie głosował Sejm na najprawdopodobniej najbliższym posiedzeniu w dniach 25-26 stycznia jest dokładnie 71.
Zgłoszone przez Senat poprawki mają bardzo różnorodny charakter. Część z nich pełni rolę redakcyjną lub porządkową i służy lepszemu wpasowaniu fundacji rodzinnej w obowiązujący ład prawny. Część jednak ma charakter stricte dotyczący zakładania i funkcjonowania fundacji, a wśród nich wyróżnić należy:
- rozszerzenie zakresu dopuszczalnej dla fundacji rodzinnej działalności gospodarczej o gospodarkę leśną oraz rozszerzenie dopuszczalnej działalności rolnej,
- przyznanie fundatorowi i beneficjentom uprawnienie do kierowania do organów fundacji uwag, opinii lub zaleceń,
- wprowadzenie nieważności czynności podejmowanych przez organy fundacji bez uchwały zgromadzenia beneficjentów wymaganej przez ustawę,
- określenie zasad wnoszenia do fundacji rodzinnej istniejącej fundacji prawa zagranicznego.
Pozytywnie należy ocenić również poprawkę obligującą Radę Ministrów do weryfikacji przepisów o fundacji rodzinnej w terminie trzech lat od wejścia w życie i przedłożenia sprawozdania Sejmowi i Senatowi wraz z propozycjami zmian.
Ostatecznie, znaczna część poprawek Senatu odnosiła się do podatkowej sfery działalności fundacji rodzinnej, w tym dwóch zasadniczych zmian:
- przewidziano możliwość zastosowania przez fundację rodzinną tzw. CIT estońskiego o ile fundacja jest wspólnikiem spółki funkcjonującej według tego opodatkowania,
- fundacja rodzinna została zwolniona z tzw. podatku od przychodów z budynków.
Ustawa, wraz z zaproponowanymi przez Senat poprawkami została skierowana do sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju, która winna przygotować sprawozdanie zawierające ocenę poprawek wprowadzonych przez Senat oraz wniosek o odrzucenie lub przyjęcie wszystkich albo niektórych poprawek zawartych w uchwale Senatu. Sejm może odrzucić poprawki Senatu w głosowaniu bezwzględną większością głosów przy udziale co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Najbliższe posiedzenie Sejmu zaplanowane jest na 25-26 stycznia. Prace można śledzić pod tym linkiem…
Mijają cztery lata odkąd rozpoczęto prace nad projektem ustawy o Fundacji Rodzinnej. Dziś (tj. 15 grudnia 2022 roku) Sejm uchwalił ustawę powołującą nową instytucję, jaką będzie Fundacja Rodzinna. Ma ona pomóc firmom rodzinnym kontynuować prowadzenie biznesu w perspektywie dłuższej niż jedno pokolenie. Za ustawą głosowało 441 posłów, 7 było przeciw, zaś 3 wstrzymało się od głosu.
Posłowie przyjęli 7 poprawek, z pośród 10 pozytywnie zaopiniowanych podczas przedpołudniowego środowego posiedzenia sejmowa Komisja Gospodarki i Rozwoju. Przyjęte poprawki dotyczyły m.in. tego, by do przychodów Fundacji Rodzinnej nie zaliczać wartości dodanej zwracanego majątku oraz “żeby celem wykorzystania fundacji rodzinnej nie było unikanie opodatkowania”. Sejm odrzucił natomiast poprawkę umożliwiającą osobie prawnej pozostanie fundatorem. Ustawa ma wejść w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.
Fundacja Rodzinna to osoba prawna (podobna do innych fundacji) tworzona w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów (zwykle członków rodziny fundatora) oraz spełniania świadczeń na ich rzecz zgodnie z określonym przez fundatora celami fundacji.
Ustawę skomentował Tomasz Budziak, wiceprezes Stowarzyszenia Inicjatywa Firm Rodzinnych:
„Fundacja Rodzinna znacząco poszerza wachlarz narzędzi sukcesji w biznesie rodzinnym i ułatwia konsolidację zarządzania interesami rodziny przez pokolenia. Spaja rodzinę wokół wspólnego majątku i spraw. Dzięki temu potencjalne problemy rodzinne są separowane od biznesu. Przestrzegam jednak przed wykorzystaniem Fundacji Rodzinnej jedynie jako korzyści podatkowej – nie jest ona duża. Szkoda też, że dla ponad 7000 podatników CIT E będzie ona niedostępna.
Uważam, że nastąpi dość szybkie przekształcenie często amorficznych struktur biznesów pierwszego pokolenia w quasi korporacje lub konglomeraty, opierające swój sukces nie tylko na talencie, szczęściu i obrotności założyciela, ale na zdolności kolejnego pokolenia do współpracy, budowania struktur i konsolidacji. To wejście na wyższy poziom zarządzania i rozwoju, który jest niezbędny dla skutecznej konkurencji przez pokolenia.”
Pod koniec września 2022 roku w Sejmie RP odbyło się spotkanie poświęcone omówieniu stanu prac nad ustawą o polskiej Fundacji Rodzinnej. Po trwających od kilku miesięcy konsultacjach pomiędzy Ministerstwem Rozwoju i Technologii a Ministerstwem Finansów projekt ustawy trafił na Stały Komitet Rady Ministrów.
We wrześniu br. resort gospodarczy informował, że od 2023 roku polskie firmy rodzinne będą mogły skorzystać z rodzimych rozwiązań ułatwiających sukcesję. Żeby zdążyć z legislacją na koniec 2022, projekt powinien wyjść do Sejmu już na początku listopada. Mimo to oficjalna treść ustawy nadal nie jest udostępniona. Z informacji przedstawionych podczas spotkania wynika, że szereg elementów ustawy wymaga dopracowania m.in. dot. podatków (w szczególności dla firm korzystających z estońskiego CITu).
Serdecznie zachęcamy do przeczytania podsumowania spotkania od Tomasza Budziaka (wiceprezes zarządu IFR), który od samego początku aktywnie uczestniczy w pracach nad ustawą i konsultacjach społecznych.
Projekt nadal nie jest udostępniony oficjalnie, choć podczas Podkomisji udało się porozmawiać o szczegółach, zwłaszcza podatkowych. Myślę, że nie ma przełomu, mogą być detale. A “grubszy” problem, o którym piszę poniżej dotyczy jedynie firmy rodzinne, które rozliczają się tzw. podatkiem estońskim (estoński CIT). A zniecierpliwionym chciałbym dać trochę nadziei. Projekt nabiera dynamiki, choć wisi nad nim polityka i żywioły nią rządzącą, które często są poza kontrolą mimo najlepszych intencji. Trzymam kciuki, bo szkoda, żeby takie nakłady pracy poniesione przez tak długi czas nie znalazły happy end.
Sprawą, która nie znalazła swojego rozwiązania w obecnej wersji projektu, jest stworzenie takich rozwiązań dla firm działających w oparciu o estoński CIT, żeby obecnie zaproponowany w projekcie sposób opodatkowania wypłat świadczeń z fundacji rodzinnej nie prowadził do zwiększenia łącznej kwoty danin niż przed wniesieniem biznesów w tej formie do fundacji.
Myślę, że to jedynie “wypadek przy pracy”, a nie intencja. Rozmowy na temat opodatkowania rozpoczęły się w 2021, a dopiero teraz Ministerstwo Finansów zobaczyło, że już od początku roku 2022 do sierpnia liczba firm korzystających z estońskiego CITu wzrosła 20-krotnie! Obecnie to ponad 5000 firm i ta ilość nadal szybko przyrasta! A z uwagi na ograniczenie wspólników wyłącznie do osób fizycznych, są to w przytłaczającej ilości firm rodzinnych! Z konstruktywnej dyskusji z przedstawicielem Ministerstwo Finansów wynika, że dla ewentualnego zrównania łącznych obciążeń fundacji rodzinnej do poziomu estońskiego CITu chyba nie ma obecnie innej drogi niż obniżenie stawki podatku dla beneficjentów. To poważna decyzja polityczna, choć uważam, że warto się z nią zmierzyć, bo na szali jest zarzut o naruszenie idei, że fundacja rodzinna nie może oznaczać zwiększenia obciążeń fiskalnych. Konieczne jest też dodanie przepisów umożliwiających “miękkie” wyjście z estońskiego CITu przed okresem karencji w celu wniesienia udziałów do fundacje rodzinnej.
Jeśli będzie wola polityczna, to problem wydaje się do prostego rozwiązania na kolejnych etapach legislacji (przypominam, że oficjalnie nadal jesteśmy jeszcze na etapie 4. a skierowanie projektu do Sejm RP to etap 14).
| FUNDACJA RODZINNA. KONSULTACJE 2021 |
Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii opublikowało oficjalną wersję projektu ustawy wprowadzającej do polskiego porządku prawnego instytucję Fundacji Rodzinnej – ułatwiającą sukcesję dla większych firm rodzinnych. Nowe propozycje resortu są wynikiem konsultacji społecznych, które odbyły się na początku 2020 roku. Z uwagi na wyjątkowe okoliczności w zeszłym roku proces legislacyjny został wstrzymany, natomiast z początkiem 2021 roku MRPiT przedstawiło swoje opracowania oraz ogłosiło następny etap konsultacji, które potrwają do 20 kwietnia.
Nasze Stowarzyszenie od samego początku bierze aktywny udział w procesie legislacyjnym, zarówno na etapie opracowania wstępnego projektu ustawy, jak i kilku etapów konsultacji społecznych. IFR nie tylko przekazuje i informuje właścicieli firm rodzinnych o postępach w procesie tworzenia ustawy, ale także bada opinię przedsiębiorców oraz zbiera wartościowe uwagi i propozycje, dzięki którym Ministerstwo dostaje właściwy odzew na proponowane założenia polskiej Fundacji Rodzinnej. W imieniu IFR w proces legislacyjny zaangażowani są Tomasz Budziak (wiceprezes zarządu) oraz Dawid Rejmer (wiceprezes zarządu, radca prawny), którzy we współpracy z partnerami strategicznymi są w stałym kontakcie z MRPiT.
IFR reprezentuje biznes rodzinny i dalsze konsultacje projektu ustawy prowadzimy w ścisłej łączności z przedsiębiorcami. Chcemy umożliwić Wam zapoznanie się z proponowanymi rozwiązaniami, a przede wszystkim poznać Wasze zdanie. W tym celu planujemy 2 webinaria:
- 30 marca (wtorek) o godz. 11:00 – zaprezentowanie projektu ustawy o Fundacji Rodzinnej
- 7 kwietnia (środa) o godz. 11:00 – dyskusja z ekspertami i przedsiębiorcami na temat proponowanych rozwiązań
Serdecznie zachęcamy do udziału w konsultacjach!
Dziennikarzy zainteresowanych tematem Fundacji Rodzinnej – zapraszamy do kontaktowania się bezpośrednio z przedstawicielami IFR w celu pozyskania komentarza i stanowiska firm rodzinnych wobec propozycji MRPiT.
Kontakty:
- Tomasz Budziak (wiceprezes zarządu IFR) – 601 374 886 | [email protected]
- Dawid Rejmer (wiceprezes zarządu IFR, radca prawny) – 601 070 644 | [email protected]
- Biuro IFR – 667 755 766 | [email protected]
- Andriy Tsyaputa (PR & Marketing Manager IFR) – 534 122 907 | [email protected]
O dalszych postępach w opracowaniu ustawy o Fundacji Rodzinnej i następnych krokach będziemy regularnie informować. Zachęcamy do śledzenia naszej strony internetowej oraz profili w social media.
| Projekt ustawy o fundacji rodzinnej z 22 marca 2021 [PDF] | Pobierz |
| Streszczenie ustawy od kancelarii GWLAW [PDF] | Pobierz |
| Uwagi IFR do projektu ustawy o Fundacji Rodzinnej [PDF] | Pobierz |
| FUNDACJA RODZINNA. KONSULTACJE 2020 |
W dniu 29 września 2020 roku odbyło się kolejne spotkanie konsultacyjne prowadzone przez Ministerstwo Rozwoju dotyczące założeń do ustawy o Fundacjach Rodzinnych. Z ramienia IFR w spotkaniu uczestniczyli członkowie zarządu Tomasz Budziak i Dawid Rejmer.
Celem projektu jest wprowadzenie możliwości zakładania fundacji o charakterze prywatnym, które gromadziły by udziały, akcje oraz majątek rodziny w celu zapobieżenia jego podziałowi i rozdrobnieniu między spadkobierców. Z drugiej strony przedsiębiorca zakładający fundację miałby możliwość określania kręgu beneficjentów, którym przysługiwałyby wypłaty z dochodu generowanego przez fundację. Fundator miałby także możliwość określenia warunków, jakie muszą spełniać beneficjenci do tego, żeby mieć prawo do otrzymania wypłaty.
Opodatkowanie dochodów fundacji rodzinnej następowałoby na poziomie podmiotów, których właścicielem byłaby fundacja, czyli np. w postaci podatku u źródła od dywidend. Natomiast wypłaty dla beneficjentów z grupy 1 określonej w podatku od spadków i darowizn byłyby zwolnione do kwoty wartości rynkowej majątku wniesionego przez fundatora do fundacji. Po przekroczeniu tego limitu, dochody beneficjentów opodatkowane byłyby wg stawek stosowanych w podatku od spadków i darowizn.
Fundacja rodzinna ma zatem być nowym mechanizmem planowania sukcesji rozszerzając dotychczasowy katalog możliwości, który ograniczał się do prawa spadkowego oraz rozwiązań szczególnych przyjmowanych przez wspólników w umowach spółek.
IFR realizuje swoją misję reprezentowania przedsiębiorców rodzinnych w toku tworzenia nowego prawa. Misja ta powinna być realizowana także w oparciu o znajomość poglądów i preferencji biznesu rodzinnego, aby nowe regulacje właściwie odpowiadały na realne potrzeby i preferencje przedsiębiorców. Z tego powodu chcielibyśmy poznać opinię przedsiębiorców rodzinnych w kluczowych kwestiach związanych z planowaną regulacją dotyczą fundacji rodzinnych.
Prosimy o udzielenie odpowiedzi na kilka pytań. Wyniki badania i konsultacji będziemy publikować na naszej stronie internetowej.
| WEŹ UDZIAŁ W BADANIU |
| FUDACJA RODZINNA. ZIELONA KSIĘGA |
Kropla drąży skałę… Nieprzerwanie, od 2014 Inicjatywa Firm Rodzinnych występuje do kolejnych polskich władz z propozycjami stworzenia w naszym prawie instytucji określanej roboczo jako “fundacja rodzinna”. Wreszcie Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii opublikowało 13 września br. swój oficjalny materiał pod nazwą “Fundacja Rodzinna. Zielona Księga” (link do pobrania poniżej) i ogłosiło konsultacje społeczne swoich propozycji do 14 października 2019. Koncepcja przedstawiona przez Ministerstwo bliska jest naszym tezom. Jednak wiele szczegółów wymaga jeszcze wyjaśnienia, wyboru dostępnych opcji, czy po prostu sprecyzowania.
Nasze Stowarzyszenie weźmie bardzo aktywny udział w tych konsultacjach. W okresie oficjalnych konsultacji odbędziemy szereg spotkań z przedsiębiorcami rodzinnymi od Bałtyku po Śląsk. Terminy i miejsca podamy w najbliższych dniach.
Dodatkowo uruchamiamy możliwość elektronicznego wypowiedzenia się na pytania stawiane przez Ministerstwo. Zachęcamy przedsiębiorców oraz ich rodziny do wypowiedzi w poniższej ankiecie, której wyniki i wnioski zaprezentujemy Ministerstwu i przedsiębiorcom rodzinnym w połowie października. Wasza opinia może wpłynąć na konkretny projekt legislacyjny, zmieniający perspektywy ochrony naszych firm i rodzin. Tak jak Wasze opinie miały wpływ na kształt ustawy o zarządzie sukcesyjnym, która weszła w życie po prawie dwuletnich konsultacjach w listopadzie zeszłego roku.
| Fundacja Rodzinna. Zielona Księga [PDF] | Pobierz |
| Fundacja Rodzinna. Zielona Księga – Statystyka [PDF] | Pobierz |
| AKTUALNOŚCI |
| USTAWA O ZARZĄDZIE SUKCESYJNYM [ZAKOŃCZONE] |
25 listopada 2018 roku weszła w życie “Ustawa o zarządzie sukcesyjnym“. Jeśli firma wpisana do CEIDG będzie miała ustanowionego zarządcę sukcesyjnego, to po śmierci jej właściciela w mocy pozostaną umowy o pracę, kontrakty, zezwolenia, pozwolenia czy koncesje związane z jego przedsiębiorstwem; przez okres sprawowania zarządu sukcesyjnego będzie można też posługiwać się nazwą firmy, NIP-em i firmowym kontem zmarłego przedsiębiorcy.
W związku ze zmianami Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii przygotowało szereg porad dla przedsiębiorców rodzinnych, które znajdziecie w załączonych poniżej plikach PDF oraz na stronie domowej MPiT. Omówiono tam kwestie formalne i prawne związane z wprowadzeniem zarządcy sukcesyjnego, który stanie się sukcesorem firmy po śmierci pierwotnego właściciela. Wyjaśniono też kwestie podatkowe w okresie przejściowym oraz udostępniono szereg wzorów dokumentów, niezbędnych do przeprowadzenia procesu.
| Sukcesja firm jednoosobowych – Krótka broszura MPiT | Pobierz |
| Sukcesja firm jednoosobowych – Praktyczny poradnik MPiT | Pobierz |