9 czerwca Wiceminister Mateusz Morawiecki przedstawił Pakiet stu usprawnień dla firm, w którym znalazły się m.in. propozycje zmiany zasad związanych z sukcesją jednoosobowych, rodzinnych firm.

To m.in. efekt prac z organizacjami reprezentującym przedsiębiorców, w tym grudniowego spotkania merytorycznego prof. Andrzeja Blikle i Tomasza Budziaka – prezesa i członka zarządu naszego stowarzyszenia z przedstawicielami Ministerstwa, które reprezentował podsekretarz stanu Mariusz Haładyj.

Większość przedsiębiorców w Polsce prowadzi działalność na podstawie wpisu do CEIDG. Wielu z nich osiąga wielomilionowe obroty oraz tworzy miejsca pracy dla dziesiątek lub setek osób. Stworzone przez osoby fizyczne przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym stanowią istotny element regionalnego i krajowego rynku.

Problem braku odpowiednich regulacji w zakresie sukcesji firm rodzinnych dostrzega aż 94 proc. ankietowanych. Skala problemu dotyczy obecnie ok. 100 przypadków w miesiącu (taka liczba zgłoszeń o śmierci przedsiębiorcy trafia co miesiąc do CEIDG) i będzie się zwiększać w perspektywie najbliższych lat. To duży problem, gdyż grupa przedsiębiorców, którzy zaczęli swoją aktywność gospodarczą na przełomie lat 90 XX w., po przełomie ustrojowym, wchodzi w wiek, w którym znacząco wzrasta statystyczne ryzyko zgonu albo ciężkich chorób (w CEIDG jest wpisanych ponad 80 tys. osób, które ukończyły 65 rok życia). Problem jest taki, że wraz ze śmiercią właściciela umiera NIP, a tym samym działalność gospodarcza.

Ministerstwo Rozwoju proponuje rozwiązania, które umożliwią płynne kontynuowanie działalności firmy po śmierci przedsiębiorcy a przed ostatecznym zakończeniem formalności spadkowych:

umożliwienie przedsiębiorcom wpisanym do CEIDG ustanawiania za życia przedstawiciela (prokurenta), który mógłby prowadzić przedsiębiorstwo także po jego śmierci;
wprowadzenie możliwości powierzenia przez spadkobierców zmarłego przedsiębiorcy, (a w wyjątkowych przypadkach – także przez sąd) jednej osobie prowadzenia spraw przedsiębiorstwa do czasu zakończenia formalności spadkowych;
czasowe umożliwienie posługiwania się w obrocie i w kontaktach z urzędami firmą oraz numerami: NIP i REGON zmarłego przedsiębiorcy;
utrzymanie w mocy kontraktów cywilnoprawnych i umów o pracę;
umożliwienie kontynuowania obowiązków i praw związanych z podatkami dotyczącymi przedsiębiorstwa oraz korzystania z decyzji administracyjnych związanych z przedsiębiorstwem (koncesje, zezwolenia).

Ministerstwo Rozwoju informuje, że podstawowym celem proponowanych zmian jest ułatwienie spadkobiercom przejęcia przedsiębiorstwa i zapewnienie ciągłości jego funkcjonowania po śmierci przedsiębiorcy – zwłaszcza że niejednokrotnie przedsiębiorstwa takie osiągają duże rozmiary i stanowią dorobek całego życia zmarłego przedsiębiorcy. Zmiany przyczyniłyby się także do wzmocnienia ochrony praw osób trzecich związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, w tym przede wszystkim kontrahentów, kooperantów i pracowników – stosunki łączące te osoby z przedsiębiorstwem mogłyby bowiem zostać utrzymane w mocy.

W konsekwencji, dzięki kontynuacji funkcjonowania przedsiębiorstwa, które w dalszym ciągu mogłoby generować zyski, zachowane zostałyby miejsca pracy, regulowane byłyby należności wobec kontrahentów oraz zobowiązania publicznoprawne. Zwiększyłoby to szanse na dalszy rozwój przedsiębiorstwa, na którego budowę poświęcono niekiedy wiele lat – podaje Ministerstwo Rozwoju.